Trotse zadentelers in Oeganda

Voor PELUM Oeganda (Participatory Ecological Land Use Management) is het versterken van boerenzaadsystemen al jarenlang een van de speerpunten van hun werking. Als agro-ecologische organisatie ondersteunt PELUM Oeganda de wijdverspreide praktijk bij familiale boeren en boerinnen om zelf hun zaden te kweken, selecteren, bewaren en uit te wisselen.

"Boerenzaden zijn nodig om onze unieke eetcultuur te behouden"

Joshua Aijuka van PELUM Oeganda: “Als boeren en boerinnen zelf hun zaden beheren, blijven ze betaalbaar, garanderen ze een divers voedselaanbod en bevorderen ze de zelfvoorziening. Ze zijn ook beter geschikt voor kleinschalige en duurzame landbouwpraktijken, want ze vereisen meestal minder chemische input en zijn beter bestand tegen lokale weersomstandigheden. Deze zaden zijn nodig voor het behoud van onze unieke landbouwtradities en de traditionele eetcultuur.”

Onder druk

Hoewel de lokale voedselproductie in Oeganda nog sterk verbonden is met die traditionele zaden, staat de praktijk al lang onder druk. Aijuka: “Net zoals elders in Afrika groeit de invloed van bedrijven die zwaar investeren in grootschalige monoculturen en die hybride en ggo-zaden (genetisch gemodificeerde organismen) promoten. Ook vele internationale donoren en ontwikkelingsbanken hechten weinig of geen waarde aan traditionele zaadsystemen. Ze volgen het narratief dat enkel de commerciële zaden zorgen voor kwaliteit en hoge opbrengst.”

"Vele internationale donoren volgen het narratief dat enkel de commerciële zaden zorgen voor kwaliteit en hoge opbrengst"

PELUM Oeganda investeert in het verbeteren van lokale zaadsystemen, waar landbouwers eigen zaaigoed selecteren en in de beste omstandigheden bewaren. Zo worden boeren niet afhankelijk van het dure en te beperkte aanbod van commerciële zaadbedrijven.

Lobbywerk

PELUM Oeganda volgt alle nationale en internationale wetgeving rond zaden op de voet op. Met veel lobbywerk achter de schermen, slagen ze er tot nu toe in om nationale wetgeving tegen te houden die de deur open zou zetten voor ggo’s. Oeganda is nog niet toegetreden tot de UPOV Conventie van 1991, die kwekersrechten plaatst boven het recht van boeren om hun zaden te oogsten en hergebruiken.

In het verleden werden in verschillende Afrikaanse landen leningen bij de Wereldbank gekoppeld aan een landbouwbeleid dat inzet op schaalvergroting en monocultuur

Ook de Europese zadenwetgeving is van tel via internationale handelsakkoorden en ‘ontwikkelingsbanken’. Zo werden in het verleden in verschillende Afrikaanse landen leningen bij de Wereldbank gekoppeld aan een landbouwbeleid dat inzet op schaalvergroting en monocultuur. Dat betekent: promotie van hybride zaden, ggo’s en de daarbij horende pesticiden, herbiciden en kunstmest.

Omdat Europese zadenwetten indirect invloed hebben op Afrikaanse wetgeving, blijft PELUM Oeganda nauwgezet volgen wat er in Europa gebeurt. Ze pleiten samen met ons voor wetten die biodiversiteit bevorderen en de rechten van boeren beschermen. Doe jij ook mee in deze beweging? Teken net als 129.577 andere Europeanen de petitie voor een toekomstgerichte Europese zadenwet die boerenrechten respecteert!

Wil je weten waarom boeren wereldwijd strijden voor zaden die vrij beschikbaar blijven? Bekijk dit filmpje en ontdek hun inspirerende verhalen over het belang van zaden voor onze toekomst!

Deze tekst werd geschreven door Broederlijk Delen en haar Oegandese partnerorganisatie PELUM Oeganda.