Zaden en de neokoloniale logica
Vanaf ongeveer 1840 leidde mechanisatie in Europa en de VS tot de industriële landbouw zoals we die nu kennen. In 1940 stelde de VS dat landbouwmodel voor in Mexico en later in andere lage-inkomenlanden met een snel groeiende bevolking. Traditionele landbouw, die zelfstandig en in balans met de natuur werkte, maakte nu ook in het Globale Zuiden plaats voor een systeem gericht op machines en het telen van één gewas of monocultuur.
Het systeem van de groene revolutie maakte boeren afhankelijk van inputs uit het Globale Noorden, zoals kunstmest, pesticiden en hybride zaden. Familiale boeren (boeren die zelf wonen en werken op het terrein, vaak met familie, tegengesteld aan landbouwbedrijven waarvan de eigenaar zelf niet op het veld staat) die die inputs niet konden kopen, waren gedoemd te verdwijnen. Op korte termijn namen de opbrengsten enorm toe, maar uiteindelijk leidde de groene revolutie in het Globale Zuiden tot ongezonde bodems, vernietiging van ecosystemen en verarming van grote delen van de plattelandsbevolking. Ook gingen vele lokale gewassen verloren.
Door de impact van de VS maakte landbouw in het Globale Zuiden, waar de boer zelfstandig was en werkte in balans met de natuur, afhankelijk van machines en grote bedrijven
Tijdens de groene revolutie bracht de VS hybride maïs naar Mexico. De opbrengst groeide, maar de lokale biodiversiteit nam af. (Bron: resource.rockarch.org)
De groene revolutie zien we tot op vandaag doorleven in een neokoloniaal voedselsysteem. Overheidsbeleid in het Globale Zuiden wordt nog altijd beïnvloed door internationale handelsakkoorden en ontwikkelingsbanken zoals de Wereldbank. Hoewel de Wereldbank formeel eigendom is van al haar lidstaten, hebben hoge-inkomenlanden zoals de VS en Zwitserland een dominante stem in de besluitvorming.
We moeten dan ook waakzaam zijn voor de impact van de nieuwe Europese zadenwet. De Wereldbank gebruikt de Europese wetgeving namelijk als norm om te bepalen welk soort landbouwbeleid en -praktijken steun ontvangen. Het streven van de EU naar striktere eigendomsrechten op zaden, zoals momenteel naar voor komt in het voorstel voor de zadenwet, heeft zo impact op landbouwbeleid overal ter wereld.
Het EU-voorstel voor strengere eigendomsrechten op zaden beïnvloedt landbouwbeleid wereldwijd
Daarnaast eist de Wereldbank dat landen toetreden tot de UPOV (International Union for the Protection of New Varieties), een organisatie die de belangen van commerciële kwekers beschermt. De UPOV legt regels op voor het bewaren en hergebruiken van zaden. Zo veranderen zaden van gemeengoed in intellectueel eigendom en wordt het hergebruik ervan niet meer evident. Op veel plekken, zoals in Guatemala en Bolivia, voeren boeren en inheemse gemeenschappen een dappere strijd om dat te beletten.
Lees hier verschillende verhalen over de wereldwijde tegenbeweging van boeren die onafhankelijk van biochemische zadenbedrijven aan zadenselectie, -vermeerdering en -verspreiding doen.
De Europese zadenwet heeft een onomkeerbare impact op vele andere spelers in ons globale voedselsysteem. Daarom is het zo belangrijk om aan politici duidelijk te maken dat we een wet willen die de rechten van boeren respecteert! Laat je stem horen en teken de petitie!
Protest tegen UPOV en voor boerenrechten. Bron: Barolome, CC BY-SA 4.0 / Wikimedia
De 79 lidstaten van UPOV.
Share
Meer lezen?
2 december 2024
15 oktober 2024
13 oktober 2024